KYC i AML – czym się różnią i jakie mają zastosowania?

Know Your Customer, czyli poznaj swojego klienta (KYC) i Anti-Money Laundering, czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) to ściśle powiązane pojęcia, nie są jednak tym samym. Procesy AML i KYC współdziałają, aby chronić naszą gospodarkę przed skutkami prania brudnych pieniędzy. Zrozumienie różnic między nimi jest kluczowe dla zgodności z przepisami KYC i AML oraz wdrażania skutecznych ram weryfikacji tożsamości i zapobiegania oszustwom.

Artykuł przedstawia relację między KYC i AML, ich zastosowanie w różnych branżach oraz procesy, wymagania i najlepsze praktyki dla każdego z nich.

W tym artykule przedstawimy:

• Najważniejsze informacje
• Czym są KYC i AML?
• Czym się różnią KYC i AML?
• Zastosowania, proces i najlepsze praktyki KYC i AML

Najważniejsze informacje

• KYC i AML to inicjatywy mające na celu zapobieganie przestępstwom finansowym.
• KYC koncentruje się na weryfikacji tożsamości i jest częścią szerszych działań AML mających zapobiegać praniu pieniędzy, oszustwom i innym przestępstwom.
• Branże takie jak finanse, e-commerce i nieruchomości stosują KYC i AML do sprawdzania klientów i monitorowania ich zachowań oraz transakcji.
• Przestrzeganie ustalonych procedur i najlepszych praktyk pomaga firmom zachować zgodność z obowiązującym prawem i regulacjami branżowymi dotyczącymi KYC i AML.

Czym są KYC i AML?

AML i KYC odnoszą się do polityk, zasad i przepisów mających na celu uniemożliwienie przestępcom ukrywania tożsamości i popełniania przestępstw finansowych.

Definicja AML

AML (Anti-Money Laundering) to przepisy mające powstrzymać przestępców przed ukrywaniem nielegalnie zdobytych środków jako legalnego dochodu.

Na czym polega KYC?

W ramach szerszych procedur AML, KYC (Know Your Customer) to wymagany proces identyfikacji i weryfikacji tożsamości klienta — zarówno przy zakładaniu konta, jak i w dalszych etapach współpracy. Obejmuje on zazwyczaj konieczność przedstawienia przez klienta oficjalnych dokumentów (np. prawa jazdy lub dowodu osobistego), zawierających:

• Imię i nazwisko
• Datę urodzenia
• Adres
• Zdjęcie

Celem jest upewnienie się, że klient jest tym, za kogo się podaje. Obowiązkiem firmy jest potwierdzenie autentyczności dokumentów oraz sprawdzenie informacji w rejestrach państwowych lub innych bazach danych – nawet w przypadku elektronicznych procesów (eKYC).

KYC wymaga także, aby banki i maklerzy sprawdzali nowych klientów pod kątem obecności w bazach danych osób podejrzanych o przestępstwa, objętych sankcjami oraz tzw. osób eksponowanych politycznie, czyli pełniących obecnie lub w przeszłości  publiczne i mogących potencjalnie stwarzać większe ryzyko korupcji.

Stała analiza ryzyka prania pieniędzy związanego z każdym klientem jest niezbędna w ramach należytej staranności (Customer Due Diligence – CDD), a klienci uznani za bardziej ryzykownych powinni być dokładniej sprawdzani.

Różnice w skali globalnej

Warto pamiętać, że wytyczne i wymagania AML różnią się w zależności od kraju i regionu. Unia Europejska, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone mają odrębne przepisy.

Czym się różnią KYC i AML?

Choć KYC i AML to technicznie dwa różne terminy, najtrafniej powiedzieć, że KYC stanowi podstawę procedur AML. Oba dążą do tego samego celu: zapobiegania oszustwom, praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

KYC koncentruje się na weryfikacji tożsamości klienta i ocenie ryzyka na początku relacji biznesowej. To część szerszych działań AML.

AML obejmuje szerszy i ciągły zakres działań, mających na celu zapobieganie, wykrywanie i zgłaszanie przestępstw finansowych, w tym:

• Stałe monitorowanie transakcji finansowych i powiązanych zachowań
• Wzmocnioną weryfikację (Enhanced Due Diligence) dla klientów wysokiego ryzyka
• Sprawdzanie klientów pod kątem obecności na listach sankcyjnych i obserwacyjnych
• Identyfikację osób eksponowanych politycznie (PEP)

Zastosowania, proces i najlepsze praktyki KYC i AML

Zastosowania KYC i AML

KYC i AML są stosowane w różnych branżach związanych z transakcjami finansowymi, bankowością i inwestycjami:

• Instytucje finansowe – zapewnienie zgodności z przepisami i zapobieganie oszustwom, praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
• Banki i instytucje kredytowe – ocena zdolności kredytowej, zapobieganie oszustwom kredytowym.
• Firmy ubezpieczeniowe – weryfikacja tożsamości klientów, zapobieganie fałszywym roszczeniom.
• Instytucje pieniądza elektronicznego – sprawdzanie legalności używania środków.
• Branża hazardowa – monitorowanie wzorców zakładów, identyfikacja graczy, wykrywanie podejrzanych transakcji.
• Sprzedawcy dóbr luksusowych – dokładna analiza w ramach KYC i AML w celu zapobiegania praniu pieniędzy (np. przy obrocie dziełami sztuki, nieruchomościami).

Proces AML/KYC

Firmy wdrażają zestaw kluczowych kroków, aby przeprowadzać weryfikację KYC i AML oraz zachować zgodność z przepisami. Część z tych działań mogą realizować samodzielnie, inne – z pomocą zewnętrznych dostawców:

1. Zbieranie danych o kliencie – imię, nazwisko, adres, data urodzenia, dokumenty tożsamości (dla firm: dokumenty rejestrowe, informacje o beneficjentach rzeczywistych).
2. Weryfikacja tożsamości – porównanie danych z zaufanymi rejestrami.
3. Sprawdzenie na listach obserwacyjnych – sankcje, listy PEP.
4. Ocena ryzyka – przypisanie poziomu ryzyka klientowi.
5. Wzmocniona analiza (EDD) – dla klientów wysokiego ryzyka: dodatkowe informacje, źródła funduszy, historia finansowa.
6. Stałe monitorowanie – analiza transakcji i zachowań w czasie rzeczywistym.
7. Zgłaszanie podejrzanej aktywności – opracowanie procedur dokumentowania i przekazywania informacji odpowiednim organom.

Zgodność z KYC i AML

Przestrzeganie przepisów KYC i AML to nie tylko kwestia bezpieczeństwa – to również obowiązek prawny. Zaniedbania mogą skutkować:

• karami finansowymi
• konsekwencjami prawnymi
• utratą reputacji
• odpływem klientów

Przepisy różnią się w zależności od branży i kraju. Zazwyczaj firmy muszą wdrożyć wewnętrzne procesy, polityki weryfikacji tożsamości, monitorowania oraz raportowania podejrzanych działań.

Najlepsze praktyki KYC i AML

• Zrozumienie regulacji – znajomość przepisów obowiązujących w danym kraju i branży (np. AML Act w USA).
• Program identyfikacji klienta (CIP) – zróżnicowane procedury w zależności od poziomu ryzyka, z użyciem nowoczesnych technologii (biometria, zdecentralizowana tożsamość).
• Audyt wewnętrzny – regularna kontrola i dostosowanie procedur do zmieniającego się prawa i ryzyka.
• Automatyzacja – platformy AML/KYC do automatycznej weryfikacji, testów żywotności, monitoringu i analizy transakcji.

SIGNIUS wspiera firmy i instytucje w weryfikacji tożsamości zapewniając pełne bezpieczeństwo procesów. Skontaktuj się z nami i poznaj szczegóły oraz możliwości.